O inspiracji
Kiedy artystka Birgitta Burling i jej mąż Staffan postanowili zbudować dom na idyllicznej szwedzkiej wyspie Gotlandia, postawili poprzeczkę bardzo wysoko. Jednak efekt końcowy zachwyca. Urocza, niewielka betonowa STODOŁA zdobywa najstarszą i najbardziej prestiżową nagrodę architektoniczną w Szwecji, pokonując Bjarke Ingels Group i Wingårdhs.
„Założeniem było stworzenie domu, który może zrobić kilka rzeczy… stworzyć dom z bardzo małymi granicami i nieskończonymi możliwościami” – mówi francuska firma zajmująca się architekturą i krajobrazem Collectif Encore. Położona na szwedzkiej wyspie Gotland betonowa STODOŁA ma wyglądać jak duży głaz, który wtapia się w krajobraz. „To kamień wśród innych kamieni” – mówią projektanci.
Wielofunkcyjność nowoczesnej STODOŁY Hamra
Pracując wcześniej razem z Birgittą w KTH School of Architecture w Sztokholmie, architekt Collectif Encore Anna Chavepayre natychmiast zrozumiała koncepcję projektu. Co więcej, była zachwycona dość otwartymi założeniami, które wymagały elastycznej, wielofunkcyjnej przestrzeni. Collectif Encore zaprojektował dom z myślą o efektywności energetycznej. Betonowa STODOŁA składa się z bloków LECA, które zapewniają doskonałą izolację termiczną. Elewację otynkowano w kolorze jasnoszarym, a dach wykonano z drewna.
Rezultatem jest rezydencja typu studio Hamra, nieruchomość do życia oraz pracy, która zmienia się wraz z porami roku. Zimą główny budynek Hamry – liczący 130m2 powierzchni otynkowany na szaro, naśladujący głaz – służy jako rezydencja z jedną sypialnią. W miarę ocieplania się pogody betonowa STODOŁA rozszerza się do blisko 2,800 m2 całkowitej powierzchni użytkowej – wraz z zewnętrzem, czyli ogrodem. Collectif Encore planuje rozbudować dom, budując studio dla dwóch artystów. Mała wieża widokowa oraz trawiaste boisko z torem tanecznym w ogrodzie, na którym mogą odbywać się spektakle, wystawy i imprezy plenerowe.
Wnętrze wykończono tymi samymi materiałami i kolorami co na zewnątrz. Zimą, gdy Hamra jest wykorzystywana jako mieszkanie z jedną sypialnią, ogrzewana jest tylko prywatna część domu (wyznaczona przez powierzchnie drewniane). Wszechstronność sprytnie wkomponowano w dom dzięki podejściu, które Collectif Encore nazywa „mieszkaniem w ścianach”. W Hamrze ściany są czymś więcej niż sposobem podziału przestrzeni. Meble i urządzenia wbudowane po obu stronach ścian zapewniają oszczędność miejsca i elastyczność.
Aby zminimalizować ślad energetyczny domu, podłoga i fundament są wykonane z betonu lanego. Duże otwory pozwalają na naturalną wentylację, a okoliczne drzewa pomagają stworzyć chłodny mikroklimat. Ta betonowa nowoczesna STODOŁA zasilana jest energią geotermalną. Latem blat kuchenny zamienia się w wyspę kuchenną wewnątrz/na zewnątrz. Jadalnia na świeżym powietrzu znajduje się między dwoma białymi drzewami.
Betonowa STODOŁA nagrodzona
Dzięki przemyślanemu projektowi architektka Collectif Encore Anna Chavepayre oraz komisarze Brigitta i Staffan Burling otrzymali w 2018 roku nagrodę Kaspera Salina — najstarszą i najbardziej prestiżową nagrodę w dziedzinie szwedzkiej architektury. Po raz pierwszy nagrodę przyznano prywatnemu domowi, a dopiero po raz drugi – architekturze. Jako pudełko eksperymentalne, dom zawiera nieoczekiwane rozwiązania i doświadczenia wynikające z procesu eksploracyjnego. Niezwykle zaangażowana współpraca architekta, wykonawcy i budowniczego zaowocowała umiejętnie zrealizowanym budynkiem nasyconym walorami architektonicznymi.
W przeciwieństwie do „ciężkiego” wyglądu domu, wnętrze wydaje się lekkie i przewiewne. Duże tafle szkła obramują widok na tajemniczy ogród na północy i polanę na imprezy na południu. Każda część domu może „zrobić” więcej niż jedną rzecz. Schody to nie tylko schody. To pralnia, łazienka, regał i miejsce pracy. „Zdjęcia nie oddają kontekstu” – dodaje Thomas Sandell, przewodniczący jury. „W tej pracowni jest wiele, co w bardzo sprytny sposób kładzie kres zwykłym zasadom, których my, architekci, stosujemy przy tworzeniu domu”.
Do każdego pokoju można wejść bezpośrednio z ogrodu. Dom posiada łącznie sześć wejść. Na parterze ten wielofunkcyjny pokój służy jako studio, pokój gościnny i pralnia. Na piętrze znajduje się główna sypialnia, główna łazienka i miejsce do pracy. W projekcie chodzi o stworzenie warunków dla wolności, hojności i inwencji we wszystkich przestrzeniach i sytuacjach.
Lokalizacja: Gotlandia, Szwecja
Tekst: nowoczesna STODOŁA
