Renowacja zabytkowej STODOŁY w Grzymysławiu

Pracownia nad Wartą
Partnerzy

O inspiracji

STODOŁA w Grzymysławiu, w miejscowości położonej ok. 1,5km od Śremu na północno-wschodnim brzegu Jeziora Grzymisławskiego, leżąca w granicach założenia dworsko-parkowego została wzniesiona na przełomie XIX i XX w prawdopodobnie na miejscu budynku wcześniejszego. Rozpoczęcie budowy szacuje się na rok 1890. Została usytuowana poza podwórzem folwarcznym po południowo-zachodniej stronie brukowanej drogi, pomiędzy dworem a kolonią mieszkalna robotników folwarcznych. Należy zatem stwierdzić, że stanowi element rozplanowania przestrzennego założenia dworsko-parkowego.Budynek został wzniesiony jako jednokondygnacyjny, niepodpiwniczony. Wykonany z cegły ceramicznej, pełnej palonej ze szczelinami wentylacyjnymi. Posadowiony na podmurówce ceglanej z intruzjami kamiennymi. Więźba dachowa o konstrukcji drewnianej płatwiowo-kleszczowej została pokryta dachem z dachówki ceramicznej karpiówki, ułożonej podwójnie w tzw. „koronkę”. Elewację pozostawiono nieotynkowaną ujętą narożnymi lizenami, a także dzielone lizenami na płyciny zwieńczone ząbkowym gzymsem. Stodoła skierowana jest frontem ku drodze, natomiast elewacją tylną na zieleń schodzącą w stronę jeziora.

Obiekt został uznany za dobro kultury w rozumieniu ustawy o ochronie dóbr kultury z dnia 15 lutego 1962 roku i wpisany jest do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu z dnia 12 marca 2001 r. W 2013 roku podjęto działania zmierzające do odrestaurowania obiektu. Konstrukcja dachu przeszła generalny remont. W ramach późniejszej decyzji na przebudowę budynku gospodarczego – stodoły dokonano wymiany pokrycia dachowego wraz z montażem okien połaciowych. Odnowiono elewację, uwydatniając jej walory estetyczne oraz wkomponowano w nią dodatkowe otwory okienne i drzwiowe.  Nowa stolarka okienna i drzwiowa dodatkowo podkreśliła i nadała nowoczesny charakter zabytkowego obiektu.

Pierwsze wzmianki na temat posiadłości pojawiły się w II połowie XIII wieku w dokumencie księcia Przemysława II jako darowizna dla klasztoru dominikanek w Poznaniu. W XV wieku była częścią kasztelani śremskiej i była między innymi własnością Piotra Polaka z Wielżyna. Posiadłość przez setki następnych lat kilkukrotnie zmieniała swych właścicieli. W późniejszym okresie czasu majątek oddawany był w długoletnie dzierżawy urzędnikom pruskim.  W latach 1884 – 1910 dzierżawcą był Ernst Rosenthal. W 1920 r. właścicielem domeny stal się Skarb Państwa Polskiego. W 1926 r. jego dzierżawcą był Otto von Bernuth, a powierzchnia majątku, którego część stanowiła opisywana stodoła wynosiła 682,7ha.

Po II wojnie światowej folwark w Grzymysławia początkowo był częścią Państwowego Gospodarstwa Rolnego, a następnie jako gospodarstwo pomocnicze został włączony do Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian Roślin Uprawnych Śrem – Wójtostwo (obecnie Okręgowa Stacja Doświadczalna Ochrony Odmian).
Zespół dworsko folwarczny, w którego skład wchodzi opisywany budynek gospodarczy zlokalizowany jest w zachodniej części wsi i składa się z trzech funkcjonalnych części: rezydencjonalnej z dworem i parkiem, podwórza folwarcznego oraz kolonii mieszkalnej robotników folwarcznych. Należy podkreślić, że układ przestrzenny założenia zachował się w bardzo dobrym stanie do dnia dzisiejszego wraz ze wszystkimi częściami składowymi oraz czytelnymi granicami między nimi.

Projket przebudowy STODOŁY:  arch.Tomasz Mazurczak i inż.Rafał Owczarzak – Pracownia nad Wartą w Śremie.
Projket wnętrz:  arch.Łukasz Berdyszak- INART ze Śremu.