O inspiracji
Jak zapobiec wpadaniu ptaków na szklane fasady i elewacje?
Szklane budynki są szaleni efektowne, jednak dla latających stworzeń – nie tylko ptaków, ale i owadów, jest to swoista pułapka. Nie da się zapobiec gustom i powstawaniu szklanych brył – to również różnorodność architektoniczna. Jednak możemy zastosować środki prewencyjne, dzięki którym ptaki oraz owady unikną zderzeń z taflą szkła. Spieszymy z przybliżeniem sposobów na zapobieganie wlatywaniu ptaków w budynki ze szklanymi fasadami.
Ratunek dla ptaków
Kolizje z oknami każdego roku powodują śmierć miliardów ptaków. Możemy jednak zastosować kilka rozwiązań, dzięki którym zmniejszymy tą liczbę. Od wzorzystego szkła po siatki — istnieje wiele sposobów na uczynienie budynków bardziej przyjaznymi dla ptaków.
Według Melissy Breyer, wolontariuszki, która badała zderzenia ptaków z oknami w Nowym Jorku, powierzchnie odblaskowe są „głównym winowajcą” masowych śmiertelności ptaków.
„Ptaki nie rozumieją pojęcia szkła.” Tak twierdzi architekt Dan Piselli, dyrektor ds. zrównoważonego rozwoju w amerykańskim studiu architektonicznym FXCollaborative, które pracowało nad ograniczeniem zderzeń ptaków z kilkoma nowojorskimi budynkami. „Nie ewoluowały, by zaznajomić się ze szkłem. Po prostu go nie widzą”.
Szkło frytowane i wzorzyste
Używanie szkła topionego jest jednym z najprostszych i najczęstszych sposobów na uczynienie budynków bardziej przyjaznymi dla ptaków. Drukowane za pomocą ceramicznej fryty lub wzoru punktowego, ten rodzaj szkła służy przede wszystkim do zmniejszenia olśnienia i zmniejszenia kosztów chłodzenia budynku. Sprawia także, że szkło jest bardziej widoczne dla ptaków. Według American Bird Conservancy fryty są najskuteczniejsze, gdy są wytrawione na zewnętrznej stronie szklanej powierzchni. Przykłady tego można zobaczyć w Muzeum Statuy Wolności lub odnowionym Centrum Kongresowym Jacoba K. Javitsa w Nowym Jorku przez firmę architektoniczną FXCollaborative.
Przezroczyste i nieprzezroczyste szkło
Według American Bird Conservancy nieprzezroczyste i przezroczyste szkło, trawione, poplamione lub matowe, może zmniejszyć, a nawet wyeliminować kolizje. Dzieje się tak, ponieważ nie tworzą optycznej iluzji ciągłości przestrzeni. Przykład przezroczystego matowego szkła można zobaczyć w siedzibie Lasvit autorstwa Ov-a Architekti. Pustaki szklane, takie jak te użyte w The Glass Fortress firmy Archismith, mogą mieć taki sam efekt jak szkło nieprzezroczyste i półprzezroczyste. Nie tworzą bowiem mylących odbić.
Folie okienne w ochronie ptaków
Folie okienne, które można stosować na powierzchniach wewnętrznych i zewnętrznych, stają się coraz powszechniejszym sposobem pomagania ptakom w dostrzeganiu odblaskowych powierzchni budynków. Filmy zazwyczaj przybierają postać wąskich, poziomych pasków, ledwo widocznych dla ludzkiego oka. Artysta Doug Aitken użył folii okiennych na fasadach Mirage 1049, pawilonu lustrzanego w Gstaad. Zgodnie z wytycznymi Szwajcarskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, poziome czarne linie zostały rozmieszczone w odległości trzech centymetrów, aby przeciwdziałać odwróceniu uwagi od powierzchni odbijających.
Siatki, ekrany i rolety
Rolety i ekrany zewnętrzne to prosty sposób na to, aby szkło na budynkach o dowolnej skali było bezpieczniejsze dla ptaków. Mogą one przybrać formę osłon przeciwsłonecznych lub dekoracyjnych fasad. Wówczas otaczają całe konstrukcje, takich jak pokryty metalową siatką dom MoyaMoya w Tokio.
Szkło wzorzyste UV
Okna i powierzchnie odbijające światło mogą być również widoczne dla niektórych ptaków za pomocą wzorów lub powłok ultrafioletowych (UV). Dzieje się tak, ponieważ gatunki ptaków mogą zajrzeć w widmo UV światła. Ta technologia, która nie jest widoczna dla ludzi, jest powszechnie stosowana w lustrzanych budynkach. Zaprojektowano je tak, aby odzwierciedlać ich otoczenie. Przykłady obejmują Casa Etérea w Meksyku autorstwa Prashanta Ashoki oraz szereg pensjonatów Petera Pichlera we Włoszech. Jednak wzory UV są jedną z najdroższych opcji uzyskania budynków przyjaznych ptakom. Często nie są zalecane, ponieważ niektóre ptaki są mniej wrażliwe na światło UV.
Nierówne powierzchnie
Powierzchnie ustawione pod kątem mogą również pomóc w zapobieganiu kolizji ptaków, ponieważ tworzą kontrast i nierówne odbicia, zapobiegając iluzji ciągłości przestrzeni. To podejście zostało zastosowane w centrum badawczym Herzog & de Meuron AstraZeneca w Cambridge. Architekt twierdzi, że do tej pory odstrasza ptaki „bardzo skutecznie”. W Maggie’s Southampton architekt AL_A zamiast płaskich luster wybrał nakrapianą stal nierdzewną, podczas gdy Studio Gang wykorzystało pofalowane balkony do wybicia ścian okien w Aqua Tower w Chicago.
Kalkomanie i naklejki dla ptaków
Jednym z bardziej znanych rozwiązań low-tech są dekoracyjne naklejki lub kalkomanie. Mogą to być naklejki przypominające sylwetki zwierząt po proste paski taśmy. Organizacja American Bird Conservancy stwierdza, że przy prawidłowym nałożeniu na zewnętrzną powierzchnię odbijającej światło, ptaki mogą rozpoznać naklejki jako przeszkody. Naklejki mogą również służyć do celów dekoracyjnych, na przykład na witrynach sklepowych.
Programy Lights Out
Oprócz minimalizowania odblasków szkła i luster na budynkach, jednym z najłatwiejszych sposobów na zmniejszenie kolizji z ptakami jest po prostu wyłączanie świateł w budynkach w nocy. Taki jest cel wielu programów „Lights Out” uruchamianych w USA i Kanadzie. Melissa Breyer, wolontariuszka nowojorskiej organizacji charytatywnej NYC Audobon, zażądała, aby po masowej śmierci ptaków w Nowym Jorku w zeszłym roku wzięło w nich udział więcej właścicieli budynków i mieszkańców. Breyer powiedział, że programy te są szczególnie ważne podczas wiosennych i jesiennych migracji ptaków.
Tekst: nowoczesna STODOŁA
